ทับทิม (Ruby Sapphire) ราชาแห่งอัญมณี
--------------------------------------------------------------------------------------------------
ทับทิม จัดเป็น แร่คอรันดัม (Corundum) ชนืดหนึ่ง มีสูตรทางเคมี Al2O3 มีสีแดงจนถึงแดงม่วง มีชื่อการค้า (Trade Name) ว่า "ทับทิม" "RUBY" โดย สีแดงของทับทิมเกิดจากธาตุโครเมียมที่แทรกอยู่ในปริมาณร้อยละ 1 ของธาตุทั้งหมด ทับทิมจะมีสีแดงมากหรือน้อย ก็ขึ้นอยู่กับปริมาณธาตุโครเมียมนี้เอง สีที่เป็นเป็นที่นิยมมากที่สุดคือ "สีแดงเลือดนกพิราบ"(pigeon's blood)

ทับทิม สีแดงเลือดนกพิราบ (pigeon's blood)
http://www.lotusgemology.com/images/library/articles/quality/lotus-color-types/Lotus-Guide-Postcard.jpg
ทับทิม ได้รับการขนานนามว่าเป็น ราชาแห่ง อัญมณี ด้วยความเชื่อที่ว่า ทับทิมจะช่วยปกป้องผู้เป็นเจ้าของจากความโชคร้าย มหาราชาแห่งอินเดีย ชาห์แห่งเปอร์เซีย สุลต่านแห่งตุรกีนิยมมีไว้ใน ครอบครอง เพราะเชื่อว่า มันคือสัญลักษณ์ที่แสดงอำนาจและความมั่งคั่ง ในพระคัมภีร์ไบเบิ้ล ได้มีกล่าวถึงทับทิมว่าเป็นตัวแทนแห่งความสวยงามและสติปัญญา ชาวยิวเชื่อว่าทับทิมคืออัญมณี 1ใน 12 ชนิด ที่พระเจ้าทรงสร้างขึ้นมาประดับโลก ส่วนตำนานในศาสนาฮินดูเล่าว่า ใครใดที่นำทับทิมถวายแด่องค์เทพกฤษณะ ความปรารถนาของเขาจะสัมฤทธิผล และถ้าทับทิมที่นำถวายมีคุณภาพดีมาก เขาก็จะเกิดใหม่เป็นจักรพรรดิในชาติหน้า แต่ถ้าทับทิมมี คุณภาพไม่สู้ดีนัก เขาก็เป็นได้แค่พระราชา
คำว่า "Ruby" มาจาก คำว่า "Ruber" ในภาษาละติน จากรูปแบบเดิมคือคำว่า "Rubinus" แปลว่า สีแดง ส่วนใน ภาษาสันสกฤตนั้น ทับทิม คือคำว่า ratnaraj ซึ่งแปลว่า "รัตน์แห่งพระราชา"
The Sunrise Ruby, a rare Burmese ruby weighing 25.59 carats
http://www.abc.net.au/news/2015-05-13/the-sunrise-ruby-sells-for-world-record/6465466
คุณสมบัติ
สูตรเคมี (Chemical composition) อะลูมิเนียม ออกไซต์ (Al2O3)
ค่าดัชนีหักเห (RI) ประมาณ 1.76-1.77
ค่าไบรีฟรินเจนซ์ (Birefringence) ประมาณ 0.008-0.010
ลักษณะทางแสง (Optical nature) ดัชนีหักเหคู่ (DR) uniaxial
ความวาว (Luster) วาวแบบแก้ว (Vitreous)
ระบบผลึก(Crystal system) ระบบสามแกนราบ (Trigonal)
ความแข็ง (Hardness) ประมาณ 9
ความถ่วงจำเพาะ (SG) ประมาณ 3.80-4.05
ความเชื่อเกี่ยวกับทับทิม
ด้านโหราศาสตร์
ช่วยปกป้องผู้สวมใส่จากสิ่งชั่วร้ายและไสยศาสตร์ได้ และยังนำมาซึ่งความมั่งคั่ง และยศฐาบรรดาศักดิ์
ด้านสุขภาพสามารถบำบัดโรคภัยไข้เจ็บได้
ด้านความรักทับทิม สื่อ ความหมาย ความรักและความสมหวัง ในปัจจุบันหลายๆประเทศ จึงเลือกซื้อแหวนหมั้นประดับทับทิม แทนการซื้อแหวนเพชร เพื่อสื่อถึงความสุขและความสมหวังของคู่รัก อีกทั้งทับทิมยังเป็นอัญมณีที่คู่แต่งกันนิยมมอบให้กันเป็นของขวัญในโอกาสครบรอบวันแต่งงานอีกด้วย
: นิยมให้เป็นของขวัญครบรอบแต่งงานในปีที่ 15 และ 40
อัญมณีประจำเดือนเกิด ของผู้ที่เกิดเดือน กรกฏาคม July
ทับทิม เป็นอัญมณีที่ให้พลังอมตะแก่ผูที่เกิดเดือนกรกฏาคม ซึ่งนำความโชคดีและความรักมาให้ และยังเป็นผู้เปี่ยมด้วยอำนาจในการป้องกันตัวจากผู้ไม่เป็นมิตร
อัญมณีประจำราศี กุน
ทับทิม เป็นอัญมณีประจำราศีกุน
อัญมณีประจำราศี มังกร
ทับทิม เป็นอัญมณีประจำราศีมังกร
ทับทิมสยาม (Siamese Ruby)
ทับทิมสยาม มีสีแดงจนถึงสีม่วงแดง สีแดงมืดถึงแดงอมน้ำตาล สีแดงอมส้ม ส่วนใหญ่โทนสีมืด
ตำหนิเด่นที่มักพบใน ทับทิมสยาม
เส้นเข็มโบห์ไมต์ ไม่มีเส้นไหมรูไทล์ ระนาบผลึกแฝด ตำหนิ 2 สถานะ (thin 2 phase film) ของเหลวรอยนิ้วมือดูคล้ายม่านพริ้ว เป็นลักษณะเฉพาะของทับทิมไทยที่เรียกว่า "ลายไทย" ผลึกต่างๆ ผลึกดาวเสาร์ (ผลึกและตำหนิลายนิ้วมือ)
การเรื่องแสง
จะมีสีแดงปานกลางในคลื่นยาว จะมีสีแดงอ่อนหรือเฉื่อยในคลื่นสั้น
แหล่งค้นพบทับทิมสยาม
พบมากในจังหวัดจันทบุรีและจังหวีดตราด
รูปแผนที่แสดงตำแหน่งค้นพบทับทิมสยาม
http://www.lotusgemology.com/images/library/articles/gemologyarticles/moontown/map-chanthaburi-new.jpg
ทับทิมพม่า (Burmese Ruby)
ทับทิมพม่า มีสีแดงอมชมพู สีแดงอมส้ม สีแดงอมม่วง
ตำหนิเด่นที่มักพบใน ทับทิมพม่า
เส้นไหม จะมีลักษณะสั้นและหนาอยู่เป็นกลุ่ม คล้ายแผ่นสำลี ผลึกแคลไซต์ ผลึกสปิเนล และผลึกอะพาไทต์ ผลึกพลอยเผาตำหนิของเหลวคล้ายรอยนิ้วมือจะพริ้ว ระนาบผลึกแฝด หย่อมสีไม่สม่ำเสมอคล้ายน้ำเชื่อมในน้ำ (Treacle)
การเรื่องแสง
จะมีสีแดงในคลื่นยาว จะมีสีแดงปานกลางถึงแดงเข้มในคลื่นสั้น
สเปกตรัม
สเปกตรัมของโครเมียม แถบ 5000-6000 A เส้น 4685 และ 4750 A และ 4765 A และเส้นเรืองแสง 5928 และ 6942 A
แหล่งค้นพบทับทิมพม่า
พบมากในจังหวัดโมกก (Mogok) มองชู (Mong Shu) และ นายา (Namya)

The Namya mining area is about 300 km north of Mogok. Namya, Mogok, and
Mong Hsu together form a “ruby triangle” in northern Myanmar, as these three locations
have produced high-quality ruby. Adapted from R. Hughes, Ruby & Sapphire: A Collector’s
Guide, 2014, Gem and Jewelry Institute of Thailand, Bangkok, p. 132.
ที่มา:1.https://www.git.or.th/ruby.html
2.GIT.SOME CHARACTERISTICS OF “MOZAMBIQUE” RUBY.GIT Gem Testing Laboratory (GiT-GTL). November 19, 2009.3.Vincent Pardieu, Supharart Sangsawong, Jonathan Muyal, Boris Chauviré, Laurent Massi, and
Nicholas Sturman.RUBIES FROM THE MONTEPUEZ AREA (MOZAMBIQUE).GIA NEWS FROM RESEARCH. October 05th, 2013.
4.สุรีย์ ลิขิตตชัย.อัญมณีและเครื่องประดับ.ภาควิชาฟิสิกส์ คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์.2550
5.สถาบันวิจัยและพัฒนาอัญมณีและเครื่องประดับแห่งชาติ (องค์การมหาชน).Thailand’s Gems & Jewelry Guide Book.
6.https://www.gia.edu/ruby-history-lore
7.https://www.mwit.ac.th/~physicslab/content_01/sutut/ruby.html